Σύνταξη Γήρατος

Ύψος συντάξεων

Δικαιούχοι

Σύνταξη γήρατος δικαιούνται όλοι οι ασφαλισμένοι του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ανεξάρτητα από κατηγορία ασφάλισης, δηλαδή μισθωτοί, αυτοτελώς εργαζόμενοι και προαιρετικά ασφαλισμένοι.

Προϋποθέσεις

Οι προϋποθέσεις για την πληρωμή σύνταξης γήρατος είναι ο ασφαλισμένος:

1. Να έχει συμπληρώσει τη συντάξιμη ηλικία, δηλαδή το 65ο έτος της ηλικίας του
2. Να έχει συμπληρώσει πραγματική βασική ασφάλιση 15 τουλάχιστον ασφαλιστικών μονάδων και να έχουν παρέλθει 780 εβδομάδες από την εβδομάδα έναρξης της ασφάλισής του

Ασφαλισμένος ωστόσο, δικαιούται να πάρει σύνταξη γήρατος με τη συμπλήρωση της ηλικίας των 63 ετών εάν:

• ικανοποιεί τις πιο πάνω ασφαλιστικές προϋποθέσεις και ο αριθμός των ασφαλιστικών μονάδων της βασικής ασφάλισης (πραγματικής και εξομοιούμενης) δεν υπολείπεται του 70% του αριθμού των ετών που εμπίπτουν στη σχετική περίοδο αναφοράς, ή
• κατά τη συμπλήρωση της ηλικίας των 63 ετών δικαιούταν σύνταξη ανικανότητας, ή
• είναι ηλικίας μεταξύ 63 και 65 ετών και θα δικαιούταν σύνταξη ανικανότητας αν δεν είχε συμπληρώσει την ηλικία των 63 ετών.

Για τους μεταλλωρύχους η συντάξιμη ηλικία μπορεί να μειωθεί μέχρι και το 58ο έτος της ηλικίας τους, ανάλογα με τη διάρκεια εργασίας τους σε μεταλλεία.

Αναβολή πληρωμής

Ασφαλισμένος δικαιούται να ζητήσει αναβολή έναρξης της πληρωμής της σύνταξης του μέχρι και το 68ο έτος της ηλικίας του. Σε τέτοια περίπτωση το ύψος της σύνταξης αυξάνεται κατά 0,5% για κάθε ημερολογιακό μήνα αναβολής.

Το ύψος της σύνταξης

Η σύνταξη γήρατος περιλαμβάνει βασική σύνταξη και συμπληρωματική σύνταξη. Το εβδομαδιαίο ποσό της βασικής σύνταξης ισούται με το 60% της εβδομαδιαίας αξίας του ετήσιου μέσου όρου ασφαλιστικών μονάδων που έχει σε πίστη του ο ασφαλισμένος στη βασική του ασφάλιση κατά την περίοδο αναφοράς, αυξανόμενο σε 80%, σε 90 ή σε 100% όταν ο δικαιούχος έχει ένα, δύο ή τρεις εξαρτωμένους, αντίστοιχα.

Σημειώνεται ότι, με ουσιώδη χρόνο από την 1.1.2013, εάν η σύζυγος εργάζεται δεν καταβάλλεται αύξηση για τη σύζυγο.

Σε περίπτωση ασφαλισμένου προσώπου που δεν δικαιούται αύξηση σύνταξης γήρατος για τον ή την σύζυγο, ανάλογα με την περίπτωση, καταβάλλεται αύξηση 10% για κάθε εξαρτώμενο μέχρι δύο.

Το εβδομαδιαίο ποσό της συμπληρωματικής σύνταξης ισούται με 1,5% της εβδομαδιαίας αξίας του ολικού αριθμού ασφαλιστικών μονάδων της συμπληρωματικής ασφάλισης του ασφαλισμένου.

Το σύνολο της σύνταξης δεν μπορεί να είναι λιγότερο από 85% της βασικής σύνταξης που θα πληρωνόταν σε δικαιούχο αν είχε πλήρη ασφάλιση στο βασικό μέρος του Σχεδίου.

Για σκοπούς υπολογισμού του ύψους της σύνταξης, οι ασφαλιστέες αποδοχές του ασφαλισμένου ανατιμούνται με βάση το ποσό των βασικών ασφαλιστέων αποδοχών που ισχύει την ημέρα της συνταξιοδότησής του.

Το μηνιαίο ύψος της σύνταξης βρίσκεται αφού πολλαπλασιαστεί το εβδομαδιαίο ύψος επί τέσσερα.

Τον Δεκέμβριο κάθε χρόνου πληρώνεται και 13η σύνταξη, ίση με το 1/12 της σύνταξης που ;πληρώθηκε για ολόκληρο το χρόνο.

Οι συντάξεις αναπροσαρμόζονται κάθε χρόνο με βάση την αύξηση του γενικού επιπέδου των μισθών/ημερομισθίων και του τιμάριθμου. Σημειώνεται ότι οι συντάξεις δεν θα αναπροσαρμόζονται για την περίοδο 2013-2016.

Συνταξιούχος ο οποίος εργάστηκε και είχε αποδοχές την περίοδο μεταξύ της συνταξιοδότησής του και του 65ου έτους της ηλικίας του, δικαιούται αύξηση στο εβδομαδιαίο ποσό της σύνταξής του ίση με 1/52 του 1,5% των αποδοχών αυτών.

Αναλογιστική μείωση σύνταξης γήρατος

Το ύψος της σύνταξης γήρατος, που καταβάλλεται σε πρόσωπο το οποίο αποκτά δικαίωμα σε σύνταξη γήρατος από την ηλικία των 63 ετών, μειώνεται εφ’ όρου ζωής νοουμένου ότι αυτό υποβάλλει αίτηση στον καθορισμένο από τον Διευθυντή τύπο για έναρξη της καταβολής της σύνταξής του πριν από τη συμπλήρωση της συντάξιμης ηλικίας, όταν ο ουσιώδης χρόνος του εμπίπτει στην περίοδο από την:

• 1η Ιανουαρίου 2013 μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2013, κατά 0,5% για κάθε συμπληρωμένο μήνα ή μέρος αυτού, που περιλαμβάνεται στο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία έναρξης της πληρωμής της παροχής μέχρι και την ημερομηνία συμπλήρωσης της ηλικίας των 63 ετών και 6 μηνών (δηλ. 3% μείωση εάν αρχίσει η καταβολή της σύνταξης στην ηλικία των 63 ετών).
• 1η Ιανουαρίου 2014 μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2014, κατά 0,5% για κάθε συμπληρωμένο μήνα ή μέρος αυτού, που περιλαμβάνεται στο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία έναρξης της πληρωμής της παροχής μέχρι και την ημερομηνία συμπλήρωσης της ηλικίας των 64 ετών (δηλ. 6% μείωση εάν αρχίσει η καταβολή της σύνταξης στην ηλικία των 63 ετών),
• 1η Ιανουαρίου 2015 μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2015, κατά 0,5% για κάθε συμπληρωμένο μήνα ή μέρος αυτού, που περιλαμβάνεται στο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία έναρξης της πληρωμής της παροχής μέχρι και την ημερομηνία συμπλήρωσης της ηλικίας των 64 ετών και 6 μηνών (δηλ. 9% μείωση εάν αρχίσει η καταβολή της σύνταξης στην ηλικία των 63 ετών), και
• 1η Ιανουαρίου 2016 και μετά, κατά 0,5% για κάθε συμπληρωμένο μήνα ή μέρος αυτού, που περιλαμβάνεται στο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία έναρξης της παροχής μέχρι και την ημερομηνία συμπλήρωσης της ηλικίας των 65 ετών (δηλ. 12% μείωση εάν αρχίσει η καταβολή της σύνταξης στην ηλικία των 63 ετών).

Διευκρινίζεται ότι, η αναλογιστική μείωση θα ισχύει τόσο στην περίπτωση ασφαλισμένου προσώπου που δικαιούται την κατώτατη σύνταξη γήρατος όσο και στην περίπτωση συνταξιούχου χηρείας του οποίου ο αποβιώσας σύζυγος ή αποβιώσασα σύζυγος, ανάλογα με την περίπτωση, ήταν συνταξιούχος γήρατος. Επιπλέον, η αναλογιστική μείωση θα ισχύσει και στο επίδομα ορφάνιας που προκύπτει σε περίπτωση θανάτου γονέα που ήταν συνταξιούχος γήρατος.

Πληρωμή εφάπαξ ποσού αντί σύνταξης

Όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει την ηλικία των 68 ετών και δεν πληροί τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις για σύνταξη γήρατος, δικαιούται εφάπαξ ποσό γήρατος αντί σύνταξη εάν έχει συμπληρώσει πραγματική βασική ασφάλιση 6 τουλάχιστον ασφαλιστικών μονάδων και έχουν παρέλθει 312 εβδομάδες από την εβδομάδα έναρξης της ασφάλισής του.

Το εφάπαξ ποσό δεν καταβάλλεται στο πρόσωπο αυτό αν έχει δικαίωμα σε κοινωνική σύνταξη.

Περίοδος πληρωμής

Η πληρωμή της σύνταξης γήρατος αρχίζει από την ημέρα που ασφαλισμένος αποκτά δικαίωμα σε σύνταξη και συνεχίζεται εφ’ όρου ζωής.

Τρόπος πληρωμής

Η σύνταξη γήρατος καταβάλλεται αναδρομικά στο τέλος κάθε μήνα μέσω εμβάσματος σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου.

Διαβήματα αιτητή

Για να δικαιούται σύνταξη γήρατος, ο ασφαλισμένος πρέπει να υποβάλει αίτηση πάνω σε ειδικό έντυπο που μπορεί να εξασφαλίσει από οποιοδήποτε Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Κέντρο Εξυπηρέτησης του Πολίτη ή μέσω του διαδικτύου. Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από όλα τα απαραίτητα πρωτότυπα πιστοποιητικά που αναφέρονται στο έντυπο της αίτησης και αφού συμπληρωθεί να παραδίδεται σε οποιοδήποτε Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή σε Κέντρο Εξυπηρέτησης του Πολίτη.

Προθεσμία υποβολής της αίτησης

Η αίτηση πρέπει να υποβληθεί εντός τριών μηνών από την ημέρα που απαιτείται η χορήγηση της σύνταξης. Αν η αίτηση υποβληθεί εκπρόθεσμα, η σύνταξη πληρώνεται αναδρομικά μόνο για τρεις μήνες. Σε εξαιρετικές όμως περιπτώσεις, αν ο αιτητής αποδείξει ότι έχει εύλογη αιτία για την καθυστέρηση στην υποβολή της αίτησης, η σύνταξη μπορεί να πληρωθεί αναδρομικά μέχρι δώδεκα μήνες.

Για την πληρωμή του εφάπαξ ποσού, σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν δικαιούται σύνταξη γήρατος, η αίτηση πρέπει να υποβληθεί το αργότερο εντός τριών μηνών. Αν η αίτηση υποβληθεί εκπρόθεσμα, η πληρωμή του εφάπαξ ποσού μειώνεται κατά 1/12 για κάθε μήνα καθυστέρησης.

Διπλά δικαιώματα

Σε περίπτωση που ασφαλισμένος δικαιούται ταυτόχρονα σύνταξη γήρατος και άλλη περιοδική παροχή από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, λαμβάνει μόνο την πιο ψηλή παροχή.

Σε περίπτωση που ασφαλισμένη δικαιούται ταυτόχρονα σύνταξη γήρατος και σύνταξη χηρείας, ή επίδομα αγνοουμένου, ή παροχή λόγω θανάτου, οι δύο παροχές πληρώνονται ταυτόχρονα, με ορισμένους όμως περιορισμούς σ’ ότι αφορά το ποσό της συμπληρωματικής σύνταξης. Η αύξηση για εξαρτώμενα πληρώνεται στην παροχή στην οποία η αύξηση είναι μεγαλύτερη.

Προσφυγές

Αν ο αιτητής δεν είναι ικανοποιημένος από την απόφαση του Διευθυντή των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων σχετικά με την αίτησή του, δικαιούται να προσβάλει την απόφαση αυτή με προσφυγή του στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων εντός 15 ημερών από την ημέρα που του κοινοποιήθηκε η απόφαση.

Αν ο αιτητής δεν ικανοποιηθεί από την απόφαση του Υπουργού, μπορεί να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο εντός 75 ημερών από την ημέρα που του κοινοποιήθηκε η απόφαση του Υπουργού.

Ο αιτητής μπορεί, επίσης, να προσφύγει απευθείας στο Ανώτατο Δικαστήριο εντός 75 ημερών από την ημέρα που του κοινοποιήθηκε η απόφαση των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων χωρίς να προσφύγει στον Υπουργό.